Διοικητικό Δίκαιο

Το διοικητικό δίκαιο είναι το δίκαιο της εκτελεστικής εξουσίας, της κρατικής διοίκησης, και ως τέτοιο -μαζί με το συνταγματικό δίκαιο- αποτελεί υποκείμενο του δημόσιου δικαίου. Το διοικητικό δίκαιο ρυθμίζει τις έννομες σχέσεις του κράτους με τους πολίτες του, αλλά και τη λειτουργία των οργάνων της διοίκησης και τις μεταξύ τους σχέσεις. Στο πλαίσιο του διοικητικού δικαίου, γίνεται συνήθως διάκριση μεταξύ γενικού και ειδικού διοικητικού δικαίου. Το γενικό διοικητικό δίκαιο καθορίζει τα θεμέλια και τις αρχές της διοίκησης και των δραστηριοτήτων της. Το ειδικό διοικητικό δίκαιο θεσπίζει ειδικούς νομικούς κανόνες για ειδικές δραστηριότητες των επιμέρους διοικητικών κλάδων (π.χ. οικοδομικό δίκαιο, δημοτικό δίκαιο, δίκαιο οδικής κυκλοφορίας).

Ο όρος διαχείριση χρησιμοποιείται στην καθημερινή γλώσσα (π.χ. διαχείριση ακινήτων, διαχείριση περιουσιακών στοιχείων) καθώς και στη νομική γλώσσα (π.χ. διαχείριση αφερεγγυότητας, διαχείριση περιουσίας) και δηλώνει μια δραστηριότητα που αποσκοπεί στη διατήρηση και ανάπτυξη μιας υλικής ή νομικής οντότητας. Υπάρχει πάντα ένα στοιχείο status quo στην καθημερινή χρήση του όρου, αλλά έχει επίσης δυναμικές τάσεις. Παράδειγμα: Η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων αποσκοπεί στη διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων, αλλά και στην αύξησή τους. Η στατική (διατήρηση) και η δυναμική (προώθηση) είναι επίσης στοιχεία της δημόσιας διοίκησης. Η διαφορά μεταξύ της καθημερινής έννοιας της διοίκησης και της δημόσιας διοίκησης είναι ότι η τελευταία εκπληρώνει δημόσια καθήκοντα που εξυπηρετούν ένα δημόσιο συμφέρον, δηλαδή το κοινό καλό. Η αμιγής κυβερνητική δραστηριότητα πρέπει να διακρίνεται από αυτήν, διότι ασκεί καθήκοντα πολιτικής διαχείρισης και δικαστικής εξουσίας.

Κατά συνέπεια, διοίκηση είναι η εκπλήρωση δημόσιων καθηκόντων από το κράτος ή άλλους διοικητικούς φορείς που δεν μπορούν να αποδοθούν στη νομοθεσία, τη δικαιοδοσία ή την κυβέρνηση (ο λεγόμενος αρνητικός ορισμός της διοίκησης).

Το γενικό διοικητικό δίκαιο κωδικοποιείται για τις διοικητικές δραστηριότητες των ομοσπονδιακών αρχών στον (ομοσπονδιακό) νόμο περί διοικητικής διαδικασίας (VwVfG) και για τις διοικητικές δραστηριότητες των αρχών των ομόσπονδων κρατιδίων στους αντίστοιχους νόμους περί διοικητικής διαδικασίας των ομόσπονδων κρατιδίων, οι οποίοι, ωστόσο, ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό ως προς το περιεχόμενο με τον ομοσπονδιακό νόμο περί διοικητικής διαδικασίας. Επιπλέον, ειδικοί νόμοι αφορούν επιμέρους πτυχές του γενικού διοικητικού δικαίου, όπως οι νόμοι διοικητικής εκτέλεσης της Ομοσπονδίας και των ομόσπονδων κρατιδίων για την υποχρεωτική εκτέλεση διοικητικών αποφάσεων. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, τα επιμέρους τμήματα δεν έχουν επίσης ακόμη κωδικοποιηθεί.

Το ειδικό διοικητικό δίκαιο είναι το “ειδικό διοικητικό δίκαιο” που είναι ειδικά προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις συγκεκριμένων, πραγματικών διοικητικών καθηκόντων σε κάθε περίπτωση. Οι διατάξεις του ειδικού διοικητικού δικαίου συμπληρώνουν το γενικό διοικητικό δίκαιο, εφόσον στηρίζονται στις διατάξεις του, τις συμπληρώνουν ή και τις τροποποιούν. Αντίθετα, το γενικό διοικητικό δίκαιο συμπληρώνει το ειδικό διοικητικό δίκαιο όταν το τελευταίο δεν έχει προβεί σε ανεξάρτητες ρυθμίσεις.

Ανάλογα με την κατανομή των νομοθετικών αρμοδιοτήτων, το ειδικό διοικητικό δίκαιο ρυθμίζεται τόσο από ομοσπονδιακούς νόμους όσο και από νόμους των ομόσπονδων κρατιδίων. Το εδαφικό δίκαιο εντοπίζεται κατά προτίμηση στην πρόληψη κινδύνων και στο δημοτικό δίκαιο, ενώ το περιβαλλοντικό δίκαιο, το δίκαιο σχεδιασμού και το οικονομικό διοικητικό δίκαιο ρυθμίζονται κυρίως σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Εκτός από τις ομοσπονδιακές διατάξεις, ωστόσο, υπάρχει συχνά εκτελεστικός ή συμπληρωματικός νόμος των ομόσπονδων κρατιδίων.

Επιπλέον, το ειδικό διοικητικό δίκαιο επικαλύπτεται και επηρεάζεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο σε πολλούς τομείς.

Το διοικητικό δικονομικό δίκαιο ρυθμίζει τη νομική προστασία κατά πράξεων ή παραλείψεων της διοίκησης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Ρυθμίζεται νομοθετικά στον Κώδικα Διοικητικών Δικαστηρίων (VwGO).

Διοικητικό δίκαιο

Το διοικητικό δίκαιο είναι το δίκαιο της εκτελεστικής εξουσίας, της κρατικής διοίκησης, και ως τέτοιο -μαζί με το συνταγματικό δίκαιο- αποτελεί υποκείμενο του δημόσιου δικαίου. Το διοικητικό δίκαιο ρυθμίζει τις έννομες σχέσεις του κράτους με τους πολίτες του, αλλά και τη λειτουργία των οργάνων της διοίκησης και τις μεταξύ τους σχέσεις. Στο πλαίσιο του διοικητικού δικαίου, γίνεται συνήθως διάκριση μεταξύ γενικού και ειδικού διοικητικού δικαίου. Το γενικό διοικητικό δίκαιο καθορίζει τα θεμέλια και τις αρχές της διοίκησης και των δραστηριοτήτων της. Το ειδικό διοικητικό δίκαιο θεσπίζει ειδικούς νομικούς κανόνες για ειδικές δραστηριότητες των επιμέρους διοικητικών κλάδων (π.χ. οικοδομικό δίκαιο, δημοτικό δίκαιο, δίκαιο οδικής κυκλοφορίας).

Ο όρος διαχείριση χρησιμοποιείται στην καθημερινή γλώσσα (π.χ. διαχείριση ακινήτων, διαχείριση περιουσιακών στοιχείων) καθώς και στη νομική γλώσσα (π.χ. διαχείριση αφερεγγυότητας, διαχείριση περιουσίας) και δηλώνει μια δραστηριότητα που αποσκοπεί στη διατήρηση και ανάπτυξη μιας υλικής ή νομικής οντότητας. Υπάρχει πάντα ένα στοιχείο status quo στην καθημερινή χρήση του όρου, αλλά έχει επίσης δυναμικές τάσεις. Παράδειγμα: Η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων αποσκοπεί στη διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων, αλλά και στην αύξησή τους. Η στατική (διατήρηση) και η δυναμική (προώθηση) είναι επίσης στοιχεία της δημόσιας διοίκησης. Η διαφορά μεταξύ της καθημερινής έννοιας της διοίκησης και της δημόσιας διοίκησης είναι ότι η τελευταία εκπληρώνει δημόσια καθήκοντα που εξυπηρετούν ένα δημόσιο συμφέρον, δηλαδή το κοινό καλό. Η αμιγής κυβερνητική δραστηριότητα πρέπει να διακρίνεται από αυτήν, διότι ασκεί καθήκοντα πολιτικής διαχείρισης και δικαστικής εξουσίας.

Κατά συνέπεια, διοίκηση είναι η εκπλήρωση δημόσιων καθηκόντων από το κράτος ή άλλους διοικητικούς φορείς που δεν μπορούν να αποδοθούν στη νομοθεσία, τη δικαιοδοσία ή την κυβέρνηση (ο λεγόμενος αρνητικός ορισμός της διοίκησης).

Το γενικό διοικητικό δίκαιο κωδικοποιείται για τις διοικητικές δραστηριότητες των ομοσπονδιακών αρχών στον (ομοσπονδιακό) νόμο περί διοικητικής διαδικασίας (VwVfG) και για τις διοικητικές δραστηριότητες των αρχών των ομόσπονδων κρατιδίων στους αντίστοιχους νόμους περί διοικητικής διαδικασίας των ομόσπονδων κρατιδίων, οι οποίοι, ωστόσο, ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό ως προς το περιεχόμενο με τον ομοσπονδιακό νόμο περί διοικητικής διαδικασίας. Επιπλέον, ειδικοί νόμοι αφορούν επιμέρους πτυχές του γενικού διοικητικού δικαίου, όπως οι νόμοι διοικητικής εκτέλεσης της Ομοσπονδίας και των ομόσπονδων κρατιδίων για την υποχρεωτική εκτέλεση διοικητικών αποφάσεων. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, τα επιμέρους τμήματα δεν έχουν επίσης ακόμη κωδικοποιηθεί.

Το ειδικό διοικητικό δίκαιο είναι το “ειδικό διοικητικό δίκαιο” που είναι ειδικά προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις συγκεκριμένων, πραγματικών διοικητικών καθηκόντων σε κάθε περίπτωση. Οι διατάξεις του ειδικού διοικητικού δικαίου συμπληρώνουν το γενικό διοικητικό δίκαιο, εφόσον στηρίζονται στις διατάξεις του, τις συμπληρώνουν ή και τις τροποποιούν. Αντίθετα, το γενικό διοικητικό δίκαιο συμπληρώνει το ειδικό διοικητικό δίκαιο όταν το τελευταίο δεν έχει προβεί σε ανεξάρτητες ρυθμίσεις.

Ανάλογα με την κατανομή των νομοθετικών αρμοδιοτήτων, το ειδικό διοικητικό δίκαιο ρυθμίζεται τόσο από ομοσπονδιακούς νόμους όσο και από νόμους των ομόσπονδων κρατιδίων. Το εδαφικό δίκαιο εντοπίζεται κατά προτίμηση στην πρόληψη κινδύνων και στο δημοτικό δίκαιο, ενώ το περιβαλλοντικό δίκαιο, το δίκαιο σχεδιασμού και το οικονομικό διοικητικό δίκαιο ρυθμίζονται κυρίως σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Εκτός από τις ομοσπονδιακές διατάξεις, ωστόσο, υπάρχει συχνά εκτελεστικός ή συμπληρωματικός νόμος των ομόσπονδων κρατιδίων.

Επιπλέον, το ειδικό διοικητικό δίκαιο επικαλύπτεται και επηρεάζεται από το ευρωπαϊκό δίκαιο σε πολλούς τομείς.

Το διοικητικό δικονομικό δίκαιο ρυθμίζει τη νομική προστασία κατά πράξεων ή παραλείψεων της διοίκησης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Ρυθμίζεται νομοθετικά στον Κώδικα Διοικητικών Δικαστηρίων (VwGO).

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Dr. Alioska Alexia Marinopoulos
Bockenheimer Landstraße 51-53
60325 Frankfurt am Main

ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Tel.:   +49 (0) 69 509 82 170
Mob.:   +49 (0) 176 80312413
Fax.:   +49 (0) 69 509 82 555